Tezda amalga oshirilishi kerak bo‘lgan qadamlar
📵 1. Firibgar bilan aloqani to‘xtating
-
Telefon raqamini, messenjerdagi akkauntini yoki email manzilini bloklang.
-
Shaxsiy ma’lumotlaringizni (PIN-kod, CVV, pasport raqami) hech qachon bermang.
🧾 2. Barcha dalillarni saqlang
-
Suhbatlar skrinshoti, saytlar, reklama, to‘lovlar haqida ma’lumotlarni arxivlang.
-
Bank SMSlari, to‘lov cheklari yoki kvitansiyalarni saqlang.
🏦 3. Bankka murojaat qiling
-
Bank xizmatiga qo‘ng‘iroq qilib, hisobingiz xavfsizligini tekshirtiring.
-
Zarur bo‘lsa, kartani bloklatib, to‘lovlarni to‘xtating yoki qaytarish imkonini so‘rang.
👮♂️ 4. Ichki ishlar organlariga murojaat qiling
-
Eng yaqin IIBga boring yoki onlayn murojaat yuboring.
-
Dalillar bilan ariza yozing va arizangiz ro‘yxatga olinganini tasdiqlang.
O‘zbekistondagi firibgarlik uchun javobgarlik
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 168-moddasida firibgarlik quyidagicha tariflanadi:
Firibgarlik — boshqa shaxsning mol-mulkini yoki mol-mulkka bo‘lgan huquqini aldov yo‘li bilan yoki ishonchni suiiste’mol qilib qo‘lga kiritish.
Og‘ir hollarda (yirik miqdor, oldindan til biriktirib, kompyuter texnologiyalari orqali) quyidagi jazolar qo‘llaniladi:
-
Katta miqdorda jarima,
-
Majburiy jamoat ishlari,
-
5 yildan 8 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish.
Manba: norma.uz
O‘zbekistonda keng tarqalgan firibgarlik sxemalari
Sxema turi | Belgilari | Himoya |
---|---|---|
Soxta “bank xodimi” | “Kartangizda muammo bor” deyishadi | Bankka o‘zingiz alohida qo‘ng‘iroq qiling |
Arzon tovarlar | Juda past narx, aloqa yo‘q | Saytni tekshiring, izohlarni o‘qing |
SMS orqali aldash | Kodlar, havolalar yuboriladi | Hech narsa ochmang, zudlik bilan o‘chiring |
“Kredit olgan ekansiz” | Sizga tegishli bo‘lmagan kredit | Bankga murojaat qiling va IIBga ariza yozing |
“Hisobingiz bloklangan” | Ma’lumotlaringizni olishga harakat qilishadi | Faqat rasmiy manbalarni tekshiring |
Qayerga murojaat qilish mumkin?
Tashkilot | Aloqa ma’lumotlari | Vazifasi |
---|---|---|
Ichki ishlar vazirligi (IIV) | 📞 102 🌐 www.mvd.uz |
Jinoyat bo‘yicha ariza qabul qilish |
Markaziy bank | 🌐 www.cbu.uz | Bank bilan bog‘liq muammolarni ko‘rib chiqish |
Cyber xavfsizlik markazi | 🌐 www.cyber.uz | Kiberfiribgarlik bo‘yicha ko‘mak |
O‘zbekiston Ombudsmani | 🌐 www.ombudsman.uz | Fuqarolik huquqlarini himoya qilish |
Firibgarlikdan qanday himoyalanish kerak?
-
Shaxsiy ma’lumotlarni bermang: Kodlar, login-parol, pasport nusxasi hech kimga yuborilmasin.
-
Ikki bosqichli himoyani yoqing: Bank, pochta, ijtimoiy tarmoqlarda ikki faktorli autentifikatsiyani yoqing.
-
Antivirus va xavfsizlik dasturlarini o‘rnating: Internetda xavfsiz bo‘lish uchun.
-
Shubhali havolalarni bosmang: Noma’lum raqamlar yoki havolalarga ehtiyot bo‘ling.
-
Do‘stlaringizni xabardor qiling: Yaqinlaringizni bu kabi holatlardan ogohlantiring.
Foydali ma'lumot

O‘zbekistonda firibgarlik qurboni bo‘lsangiz, nima qilish kerak?
Tezda amalga oshirilishi kerak bo‘lgan qadamlar 📵 1. Firibgar bilan aloqani to‘xtating Telefon raqamini, messenjerdagi akkauntini yoki email manzilini bloklang. Shaxsiy ma’lumotlaringizni (PIN-kod, CVV, pasport raqami) hech qachon bermang. 🧾 2. Barcha dalillarni saqlang Suhbatlar skrinshoti, saytlar, reklama, to‘lovlar haqida ma’lumotlarni arxivlang. Bank SMSlari, to‘lov cheklari yoki kvitansiyalarni saqlang. 🏦 3. Bankka murojaat qiling Bank […]

O‘zbekiston Respublikasida uzoqdan ishlash: 2025 yil holatiga ko‘ra xodimlarning mehnat huquqlari qanday himoyalangan?
Uzoqdan ishlash O‘zbekistonda tobora keng tarqalmoqda. Ammo xodimlar qanday huquqlarga ega? Ish beruvchi qanday majburiyatlarni bajarishi kerak? Huquqlaringiz buzilgan taqdirda qanday himoya qilish mumkin? Bu savollarga javoblarni batafsil maqolamizda o‘qing. Kirish Uzoqdan ishlash (remote work) O‘zbekistonda so‘nggi yillarda keng tarqalgan ish shaklidan biri bo‘lib qoldi. Pandemiya davrida shu usulda ishlash ko‘paygan bo‘lsa-da, bugungi kunda ko‘plab […]

Tuhmatga qarshi javobgarlikka tortish: O’zbekiston fuqarolari uchun qo’llanma
Tuhmat — bu noto’g’ri va tuhmat qiluvchi ma’lumotlarning tarqatilishi bo’lib, bu ko’pincha biror kishining sha’ni, qadr-qimmati yoki ishbilarmonlik obro’siga zarar yetkazadi. O’zbekistonda tuhmat, qonunlarga ko’ra, huquqbuzarlik hisoblanadi va javobgarlikka tortilishga sabab bo’lishi mumkin. Ushbu maqolada biz tuhmatga qarshi qanday harakat qilishni, qanday huquqlarni himoya qilishni va aybdorni qanday javobgarlikka tortishni ko’rib chiqamiz. Tuhmat nima? Tuhmat […]

Politsiyaga chaqirilganingizda qanday harakat qilish kerak: O’zbekiston fuqarolari uchun qo’llanma
Politsiyaga chaqirilganlik — bu ko’pchilik uchun kutilmagan va stressli holat bo’lishi mumkin. Siz guvoh, gumonlanuvchi yoki jabrlanuvchi sifatida chaqirilgan bo’lishingiz mumkin, lekin har qanday holatda ham o’z huquqlaringizni bilish juda muhim. O’zbekistonda politsiya bilan aloqaga kirishish uchun qanday qonuniy huquqlarga egasiz va qanday harakat qilish kerakligini bilish sizni yanada xavfsizroq qilishga yordam beradi. Ushbu maqolada […]

Qarzni Undirish: O’zbekistonda Qarzni Qanday Qaytarish Mumkin?
Qarzni undirish — bu qarz beruvchi va qarz oluvchi o’rtasida kelishilgan to’lovni amalga oshirish uchun bir qator huquqiy amallarni bajarishni anglatadi. O’zbekistonda qarzni qaytarish jarayoni ko’plab yuridik qadamlarni talab qiladi, ammo ba’zi hollarda bu jarayonni huquqiy xizmatlar yordamida emas, balki o’zingiz ham amalga oshirishingiz mumkin. Bu maqolada biz qarzni undirish jarayonini bosqichma-bosqich qanday amalga oshirish […]

Yo’l-transport hodisasi yuz berganida nima qilish kerak? O’zbekistondagi yuridik maslahatlar va amaliy tavsiyalar
Yo’l-transport hodisalari (YTH) — bu hayotimizda eng noxush voqealardan biridir. Har kim ushbu voqea yuz bermasdan oldin nima qilishni va qanday huquqiy yordam olishni bilmasligi mumkin. O’zbekistonda yo’l-transport hodisasi yuz berganida, xavfsizlikni ta’minlash va huquqiy yordamni olish uchun ko’plab zarur qadamlar mavjud. Ushbu maqolada biz yo’l-transport hodisasi yuz berganida nima qilish kerakligini, qanday yuridik yordam […]

Oila ichidagi zo’ravonlikka qarshi javobgarlik: Huquqiy jihatlar va jabrlanuvchilarning huquqlarini himoya qilish
Oila ichidagi zo’ravonlik – inson huquqlarini buzuvchi jiddiy jinoyat bo’lib, jismoniy va ruhiy salomatlikka salbiy ta’sir ko’rsatadi. O’zbekistonda oxirgi yillarda oila ichidagi zo’ravonlikka qarshi javobgarlik kuchaytirildi va huquqni muhofaza qilish organlari va sud tizimi jabrlanuvchilarning himoyasini ta’minlash uchun barcha imkoniyatlarni yaratmoqda. Ushbu maqolada oila ichidagi zo’ravonlikka qarshi javobgarlikni, turli xil jazolarni va zo’ravonlik qurboni bo’lgan […]

Цифровая трансформация правовой сферы: вызовы и перспективы
Цифровая трансформация охватывает все сферы жизни, включая правовую сферу, где технологии меняют подходы к правоприменению, судебным процессам, доступу к юридической информации и многим другим аспектам. В данной статье мы рассмотрим вызовы и перспективы цифровой трансформации в правовой сфере. ОГЛАВЛЕНИЕ Цифровизация правоприменения Цифровая трансформация правоприменения охватывает широкий спектр деятельности, начиная от электронной подачи документов и заканчивая […]