javob sanasi: 03.04.2025
Agar inson giyohvand moddalarni sotish bilan bog‘liq ayblovga uchragan bo‘lsa va bu jarayonda politsiya xodimlari provokatsiya qilgan yoki noqonuniy harakatlar amalga oshirgan bo‘lsa, quyidagi huquqiy choralarni ko‘rish mumkin:
1. Himoyachi advokat yollash
Jabrlanuvchi darhol advokat bilan himoyalanish huquqidan foydalanishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksi (JPK) st. 49 ga ko‘ra, har bir shaxs huquqiy yordam olish huquqiga ega.
2. Politsiya tomonidan provokatsiya bo‘lgani haqida dalillarni yig‘ish
Agar politsiya xodimlari giyohvand moddasini sotishga majburlagan bo‘lsa yoki sharoit yaratib, ataylab qo‘lga tushirishgan bo‘lsa, bu noqonuniy provokatsiya hisoblanadi.
JPK st. 88 bo‘yicha barcha guvohlarning ko‘rsatmalari, audio/video yozuvlar va boshqa isbotlar to‘planishi kerak.
Agar politsiya xodimlari jabrlanuvchiga bosim o‘tkazgan bo‘lsa, bu JPK st. 382 (noqonuniy tergov usullari) bo‘yicha shikoyat berishga asos bo‘ladi.
3. Ayblov asossizligini isbotlash
Agar jabrlanuvchi giyohvand moddani kimdan olganini to‘liq aytgan bo‘lsa, lekin tergov organlari bu ma’lumotni hisobga olmagan bo‘lsa, u quyidagilarni qilishi lozim:
Prokuraturaga shikoyat yozish (JPK st. 412)
Ichki ishlar vazirligiga ichki tekshiruv boshlash bo‘yicha murojaat qilish
Jinoyat ishi noqonuniy tergov usullari asosida ochilgan bo‘lsa, uni bekor qilish uchun sudga shikoyat qilish
4. Soxta dalillar va noqonuniy qo‘lga olish bo‘lsa, sudga murojaat qilish
Agar politsiya tomonidan tazyiq, soxta guvohlar yoki noqonuniy dalillar kiritilgan bo‘lsa, bu O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi (JK) st. 235 (qiynoqlar va noqonuniy tergov usullari) asosida jazoga tortilishiga sabab bo‘lishi mumkin.
Bunday holatda jabrlanuvchi yoki uning advokati fuqarolik va ma’muriy sudlarga shikoyat berishi mumkin.
5. Hibsga olish qonuniyligini tekshirish
Agar jabrlanuvchi noqonuniy qo‘lga olingan bo‘lsa yoki protsessual normalarga rioya qilinmagan bo‘lsa:
Unga JK st. 221 asosida noqonuniy hibsga olish yoki ayblov qo‘yishdan himoyalanish imkoniyati bor.
Himoya tomon ayblov dalillarining noqonuniyligini sudda isbotlashga harakat qilishi kerak.
Xulosa
Zudlik bilan advokat jalb qilish va u orqali barcha protsessual huquqlardan foydalanish.
Politsiya provokatsiyasini isbotlovchi dalillarni yig‘ish va JPK st. 88 bo‘yicha rasmiy shikoyat berish.
Prokuraturaga va ichki ishlar bo‘limiga shikoyat qilib, tekshiruv talab qilish.
Noqonuniy tergov yoki bosim o‘tkazilgan bo‘lsa, sud orqali ishni bekor qilishga harakat qilish.
Agar jabrlanuvchi noqonuniy hibsga olingan bo‘lsa, habeas corpus tartibida sudga shikoyat berish.
Bu jarayonda kechiktirmasdan harakat qilish kerak, chunki giyohvand modda bilan bog‘liq jinoyatlar O‘zbekiston qonunchiligida og‘ir jinoyat sanaladi va katta jarimalar yoki uzoq muddatli qamoq jazosi bilan tugashi mumkin.
Yur24uz 
5 
