javob sanasi: 20.06.2025
Ва алайкум ассалом!
Муҳтарам фуқаро, саволларингиз юзасидан Ўзбекистон Республикаси фуқаролик ва оила қонунчилиги асосида, ҳуқуқшунос сифатида қуйидаги тартиб ва ҳуқуқий жиҳатларни тавсия қиламан:
---
### **1. Иккинчи хотинингиз билан никоҳдан ажрашиш бўйича судга ариза бериш имкони:**
*Ҳа, мумкин.**
Сиз 2020-йилда расмий никоҳга киргансиз ва 2024-йил 20-мартдан буён алоҳида яшаяпсиз — бу ҳолат ажрим учун етарли асос бўлади.
#### Судга ариза бериш тартиби:
* **Фуқаролик ишлари бўйича туман (шаҳар) судига** мурожаат қилинади;
* Аризада: турмуш қуришдан мақсад амалга ошмагани, умумий фарзанд йўқлиги, бирга яшамаслик, турмуш давом этмаслиги ҳақида далиллар келтирилади;
* Агар хотинингиз ажримга қарши бўлмаса — суд **жараёнсиз** ва **тез тартибда** никоҳни бекор қилиши мумкин.
**Оилавий суд амаллари одатда 1-3 ой оралиғида ҳал қилинади.**
---
### **2. Суд сиздан моддий таъминот ёки уй-жой билан таъминлаш тўғрисида қарор чиқариши мумкинми?**
#### **Алимент, уй-жой ёки ижара ҳақи — умумий шартларда:**
##### Агар фарзанд йўқ бўлса ва хотин меҳнатга лаёқатли бўлса:
* У сиздан **ҳеч қандай алимент ёки ижара тўлови талаб қилиш ҳуқуқига эга эмас**, чунки турмуш давомида у:
* доимий иш жойига эга бўлмаган;
* фарзанд тарбияси билан банд бўлмаган;
* моддий жиҳатдан сизнинг боқувингизда бўлмаганлиги исботланса — бу ҳам суд учун муҳим омил.
##### **Ўзбекистон Оила кодексига мувофиқ**:
* Фақат меҳнатга лаёқатсиз ва муҳтож собиқ турмуш ўртоқ моддий таъминот сўраши мумкин;
* Аёл меҳнатга лаёқатли бўлса ва моддий эҳтиёжини қондириш имконига эга бўлса — суд бу тўловларни белгиламайди.
#### Уй-жой билан таъминлаш:
* Агар у **сизга тегишли уйда рўйхатда турмаган бўлса** ёки **мулк ҳуқуқига эга бўлмаса**, у ҳолда у уй-жой устида ҳуқуққа эга эмас.
* Турмуш мобайнида **уй-жой умумий мулкка айланмаган** ва сизнинг шахсий мулкингиз экани (аввалги никоҳ даврида олинган) исботланган бўлса — у ҳолда даъво қилиш асоси йўқ.
**Ҳуқуқий асос**: Ўзбекистон Республикаси Оила кодекси 25-модда, 31-модда, 38-модда.
---
### Хулоса ва амалий тавсиялар:
1. **Ажрим бўйича судга мурожаат қилинг** — ҳеч қандай тўсиқ йўқ, айниқса фарзанд ва умумий мол-мулк бўлмаса;
2. **Судда аниқ ва далилланган маълумотлар келтиринг** — бирга яшамаслик, турмушнинг амалга ошмагани;
3. Агар у моддий таъминот талаб қилса — сиз унинг меҳнатга лаёқатлилиги ва муҳтож эмаслигини исботлаган ҳолда қаршилик билдиришингиз мумкин;
4. **Суд ўз ташаббуси билан ижара ёки нафақа белгиламайди**, фақат талаб бўлса кўриб чиқади.
---
Агар хоҳласангиз, **ажрашиш аризаси намунасини** ёзиб бераман ва зарур бўлса, сизга ишончли юристни ҳам тавсия қилишим мумкин. Марҳамат, алоқада бўлинг.
Yur24uz 