Bolani ko\’rish bo\’yicha

Hurmatli İnаtova Noila,

Sizning savolingizga javob berish uchun O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonunchiligiga tayanib, quyidagi bosqichlarni tushuntirib beraman:

1. Ota-onaning farzand bilan uchrashish huquqi
O‘zbekiston Respublikasining Oila kodeksiga ko‘ra, ota yoki onadan biri bilan yashamaydigan bola ota yoki onasi bilan aloqada bo‘lish huquqiga ega.

Oila kodeksi 65-moddasiga ko‘ra, ota yoki onaning farzandi bilan uchrashuvini cheklash mumkin emas.

Oila kodeksi 76-moddasiga ko‘ra, agar ota yoki ona farzandning rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatsa, uni uchrashuvdan mahrum qilish masalasi sud tomonidan ko‘rib chiqilishi mumkin.

2. Farzandlarni ko‘rsatmaslik mumkinmi?
Siz bir tomonlama farzandlarning otasi bilan uchrashuvini cheklab qo‘ya olmaysiz. Agar turmush o‘rtog‘ingiz farzandlarni ko‘rish bo‘yicha sudga murojaat qilgan bo‘lsa, sud bu masalani hal qiladi. Lekin, agar sizda quyidagi holatlar mavjud bo‘lsa, siz bolaning otasi bilan uchrashuvini cheklash yoki nazorat ostida o‘tkazilishini talab qilish huquqiga egasiz:

Ota farzandning ruhiy yoki jismoniy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatsa;

Ota voyaga yetmagan bolani o‘z manfaati uchun ishlatmoqchi bo‘lsa;

Ota muntazam ravishda spirtli ichimlik iste’mol qilsa yoki giyohvandlik vositalaridan foydalansa.

Agar sizda bunday asoslar bo‘lsa, Oila kodeksi 76-moddasiga binoan, bolaning otasi bilan uchrashuvini cheklash yoki uchrashuvni nazorat ostida o‘tkazish bo‘yicha sudga murojaat qilishingiz mumkin.

3. Sudga qanday murojaat qilish kerak?
Agar siz turmush o‘rtog‘ingiz bilan farzandlarning uchrashuvini cheklashni istasangiz, quyidagi hujjatlarni tayyorlashingiz kerak:

Farzand bilan yashayotganlik to‘g‘risidagi ma’lumotnoma;

Sudga yozilgan ariza (unda uchrashuvni cheklash yoki nazorat ostida o‘tkazish sabablari ko‘rsatilishi kerak);

Farzandning otasi bolaga zarar yetkazishi mumkinligini tasdiqlovchi dalillar (masalan, ichkilikbozlik, noqonuniy harakatlar, ruhiy bosim, tahdidlar).

Ariza quyidagi sudga beriladi:

Agar farzand voyaga yetmagan bo‘lsa, da’vo arizasi otaning yashash joyidagi tuman (shahar) fuqarolik ishlari bo‘yicha sudiga beriladi.

4. Farzandlarning manfaatlarini himoya qilish
O‘zbekiston Respublikasi Oila kodeksining 74-moddasiga asosan, har qanday sud qarorida farzandlarning manfaatlari ustuvor hisoblanadi. Agar sud bolaning otasi bilan uchrashuv bolaga zarar yetkazishi mumkin deb topsa, uchrashuv cheklanishi yoki nazorat ostida o‘tkazilishi mumkin.

Xulosa
O‘zbekistonda qonun bo‘yicha ota-onaning ikkisi ham farzand bilan uchrashish huquqiga ega.

Siz sud qarorisiz bolalarni otasiga ko‘rsatmaslik huquqiga ega emassiz.

Agar farzandlaringizning otasi ularga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lsa, sud orqali uchrashuvni nazorat ostida o‘tkazish yoki cheklashni so‘rashingiz mumkin.

Agar farzandlarning manfaatlariga zarar yetkazilayotgan bo‘lsa, fuqarolik ishlari bo‘yicha sudga murojaat qilish tavsiya etiladi.

Agar qo‘shimcha savollaringiz bo‘lsa, malakali advokat bilan maslahatlashishingizni tavsiya qilaman.

Yuridik asos:

O‘zbekiston Respublikasi Oila kodeksi (https://lex.uz)