javob sanasi: 07.03.2025
Vaalaykum assalom. Sizning holatingizda turmush o‘rtog‘ingiz oilaviy nizolar tufayli uyini tark etgan va farzandlarini tashlab ketgan. Ayniqsa, 7 oylik emizikli chaqaloqni qoldirib ketgani jiddiy huquqiy masala hisoblanadi. Ushbu vaziyatda quyidagi huquqiy choralarni ko‘rishingiz mumkin:
---
### **1. Ayolingiz bilan muloqot qilishga harakat qiling**
Avvalo, turmush o‘rtog‘ingiz bilan bog‘lanib, muammoni tinch yo‘l bilan hal qilishga urinish lozim. U bilan yoki uning ota-onasi bilan kelishib, farzandlar tarbiyasini muhokama qiling. Agar u siz bilan muloqot qilishdan bosh tortsa, keyingi huquqiy choralarni ko‘rish zarur.
---
### **2. Emizikli farzandni onasi tarbiyasiga qaytarish**
O‘zbekiston Respublikasi **"Oilaviy kodeksi"** va **"Bola huquqlari to‘g‘risidagi qonun"** ga muvofiq:
✅ **3 yoshgacha bo‘lgan bolalar onasi bilan yashashi lozim**, agar ona bolaning hayotiga xavf tug‘diradigan harakat qilmasa.
✅ **Emizikli chaqaloq onaning bevosita parvarishiga muhtoj**, chunki bola huquqlari himoyasi muhim.
Agar ayolingiz bolani o‘z qaramog‘iga olmasa, siz mahalliy **Fuqarolik ishlari bo‘yicha sud**ga murojaat qilib, **"Bolani onaning qaramog‘iga qaytarish"** bo‘yicha da’vo arizasi berishingiz mumkin.
---
### **3. Farzandlaringiz uchun aliment talab qilish**
Agar ayolingiz bolalar tarbiyasidan voz kechgan bo‘lsa, siz sudga **aliment undirish** bo‘yicha da’vo arizasi berishingiz mumkin. O‘zbekiston qonunchiligiga ko‘ra, har bir ota-ona o‘z farzandini moddiy ta’minlashi shart.
**Aliment miqdori:**
📌 2 nafar farzand uchun otaning yoki onaning oylik daromadining **1/3 qismi** undiriladi.
Agar ayolingiz ishlamasa ham, sud aliment to‘lash majburiyatini yuklashi mumkin.
---
### **4. Farzandlar tarbiyasini belgilash (Vasiylik va homiylik masalasi)**
Agar ayolingiz farzandlariga g‘amxo‘rlik qilmayotgan bo‘lsa, siz sud orqali bolalarni o‘z tarbiyangizda qoldirishni talab qilishingiz mumkin. Sud bola manfaatlarini inobatga olib, qaysi ota-ona tarbiyasida bo‘lishini hal qiladi.
📌 **3 yoshgacha bo‘lgan bolalar odatda onaga beriladi**, lekin agar onaning bolaga g‘amxo‘rlik qila olmasligi isbotlansa (masalan, farzandni tashlab ketgani), sud otaning foydasiga qaror chiqarishi mumkin.
📌 **Agar bolalar sizning qaramog‘ingizda qolsa, ayolingizdan ham aliment undirish mumkin.**
---
### **5. Ajrashish jarayoni va mol-mulk masalasi**
Agar oilaviy nizolar hal bo‘lmasa va ayolingiz qaytmasa, **nikohni bekor qilish** bo‘yicha sudga murojaat qilishingiz mumkin. Ajrashish jarayoni davomida:
✔️ Farzandlarning kim bilan qolishi
✔️ Aliment miqdori
✔️ Mulk taqsimoti
masalalari ko‘rib chiqiladi.
📌 **7 oylik chaqaloqning onasi tomonidan tashlab ketilgani sudda sizning foydangizga dalil bo‘lishi mumkin.**
---
### **Xulosa: Nima qilish kerak?**
1️⃣ Ayolingiz bilan muloqot qilishga harakat qiling.
2️⃣ **Sudga murojaat qilib, bolani onasiga qaytarish talabini qo‘ying.**
3️⃣ Farzandlaringiz uchun **aliment undirish bo‘yicha da’vo arizasi** bering.
4️⃣ **Farzandlaringiz tarbiyasini sud orqali o‘z zimmangizga olishni talab qiling.**
5️⃣ Agar oilaviy hayotni davom ettirish imkonsiz bo‘lsa, **ajrim jarayonini boshlang.**
📌 **Muhim!** Huquqiy jarayonlarni soddalashtirish uchun **malakali advokat yollashingizni** tavsiya qilaman. U sizga ariza tayyorlash, sudda ishtirok etish va qonuniy huquqlaringizni himoya qilishda yordam beradi.
**Siz yolg‘iz emassiz, qonun farzandlaringizning huquqlarini himoya qiladi!**